عدم پرداخت نفقه چیست و آثار آن برای هر یک از زوجین چگونه است؟

در زندگی مشترک و رابطه زناشویی، بعضی از حقوق فقط به زوجه تعلق دارد، به این صورت که برخی از امور زندگی مشترک وظیفه زوج و حق زوجه می باشد؛ یکی از مهمترین این حقوق نفقه است. زوج هر چقدر هم از لحاظ مالی ضعیف باشد، باز هم مکلف به پرداخت نفقه می باشد و عدم پرداخت نفقه از لحاظ قانونی جرم محسوب می شود و باید با شخص مجرم طبق قانون رفتار شود.

نفقه چیست؟

هزینه های زندگی همسر،که شامل همه نیازهای متناسب با وضعیت وی مانند هزینه خوراک و پوشاک و هزینه های درمان و مسکن را نفقه می گویند.

در قانون مجازات اسلامی، عدم پرداخت نفقه جرم شناخته شده است، اگر زوج با وجود وضعیت مناسب مالی از دادن نفقه خودداری کرده باشد و ثابت شود که زوجه از وی تمکین کرده است، در این صورت قانون زوج را به حبس از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حکم خواهد داد.

نکته ای که در اینجا قابل ذکر است این است که اگر زوج ثابت کند، زوجه از وی تمکین نکرده است، نه تنها مجازاتی برای او در نظر گرفته نمی شود، بلکه دیگر مکلف به پرداخت نفقه به زوجه نمی باشد.

مراجعه به دادگاه جهت شکایت عدم پرداخت نفقه

خانمی که همسرش هزینه های زندگی او را تامین نکند، می تواند در مراجع قانونی از وی شکایت کند. در این صورت زوج به دادگاه فراخوانده می شود، میزان نفقه از سوی دادگاه تعیین می شود و به زوج ابلاغ می شود و وی مکلف است طبق آنچه دادگاه تعیین کرده، مخارج زندگی زوجه را فراهم کند.

در صورتی که با وجود مراجعه زوجه به دادگاه و صدور رای مبنی بر تکلیف زوجه بر پرداخت نفقه، زوج واقعا از پرداخت نفقه ناتوان باشد، زوجه می تواند تقاضای طلاق بکند.

اما از آنجایی که، نپرداختن نفقه در قانون جرم محسوب می‌شود، زوجه می‌تواند با مراجعه به دادسرای عمومی، تعقیب جزایی شوهر را بخواهد، که در این صورت با اثبات عدم پرداخت نفقه، زوج علاوه بر پرداخت نفقه به مجازات مقرر در قانون نیز محکوم خواهد شد، بدین معنا که در صورتی که زوج تمکن مالی داشته باشد و عمدا از پرداخت نفقه به همسر خود سر باز بزند و تمکین زوجه هم ثابت شود، قانون برای زوج مجازات تعزیری از سه ماه و یک روز تا پنج ماه در نظر خواهد گرفت.