فریب در ازدواج چیست؟
یکی از مسائلی که امروزه در بحث ازدواج در جامعه با آن روبرو هستیم موضوع تدلیس در نکاح یا فریب در ازدواج است، به طوری که این امر به یکی از دلایل اصلی طلاق های زود هنگام و فروپاشی بیان خانواده های نوپا در جامعه ما تبدیل شده است.
قانونگذار عدم وجود حسن نیت زن یا شوهر و عدم صداقت آنها در مقابل یکدیگر در ازدواج را تحت عنوان تدلیس در نکاح دانسته و آن را یکی از موارد فسخ نکاح می داند.
فریب یا تدلیس به این معنا است که کسی که صفاتی را دارا نیست، آن صفات را برای خودش ادعا کند یا یک سری صفات بد یا عیوبی را که دارد از خود نفی و انکار کند، در واقع فرد سعی می کند با دروغ گفتن به همراه اعمالی که موجب گول خوردنطرف مقابل می شود، او را فریب دهد، مثلً میزان تحصیلات، موقعیت اجتماعی، مبلغ در آمد، عیب های ظاهری، بیماری های خود و… را به نوعی دیگری و بر خلاف واقعیت جلوه می دهد.
در قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی ۲ ماده در زمینه فریب در ازدواج وجود دارد.
ماده اول ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی است که طبق آن قانون حق داده است به فرد که اگر خود را فریب خورده تلقی می کند نکاح را فسخ کند.
ماده ۱۱۲۸: «هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبایناً بر آن واقع شده باشد.»
در اینجا برای فرد حق فسخ پیش بینی شده است یعنی حق بر هم زدن ازدواج و منحل کردن آن که اثری همچون طلاق دارد.
در این ماده از واژه “صفت” استفاده شده است که به مصادیق آن در بالا اشاره کردیم مانند تحصیلات، میزان در آمد، مجرد بودن، دوشیزه بودن و… بعد در ماده تصریح شده که این صفت یا در عقد تصریح شده است مانند اینکه گفته شده ضمن عقد که مثلا این خانم دوشیزه است یا فلان تحصیلات عالیه را دارد اما بعدا خلاف آن در آید.
در ماده ۶۴۷ هم ضمانت اجرای کیفری پیش بینی شده است برای فریب و عدم صداقت یکی از زوجین.
ماده ۶۴۷: «چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود؛ مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال (۳ماه تا ۱ سال )محکوم می گردد.»
مثال هایی برای فریب در ازدواج:
اگر مردی به خواستگاری زنی برود در حالی که ازدواج قبلی خود را پنهان می کند؛ این امر نوعی تدلیس به شمار می رود.
اگر مردی ادعا کند که دارای مدرک یا تحصیلات تکمیلی است در حالی که وی سواد خواندن و نوشتن فقط دارد اینجا هم تدلیس صورت گرفته است.
اگر زن در زمان ازدواج رابطه ای از قبل داشته اما آن را پنهان کرده یا اینکه اصلا قبلا ازدواج داشته ولی با شناسنامه المثنی خود را دوشیزه معرفی می کند این هم نوعی تدلیس خواهد بود.
زن در زمان ازدواج یکی از عیوب و نقص های زیبایی خود را پنهان می کند و بعد از ازدواج مرد متوجه این امر می شود.
مرد در زمان ازدواج دارای اعتیاد به مواد مخدر تریاک و… بوده ولی خود را سالم جلوه می دهد که این نیز حق فسخ می دهد.
پس از ازدواج معلوم می شود که دختر از قبل رابطه جنسی با یک پسر داشته و بعد از آن بکارت خود را ترمیم می کند اما آن را انکار می کند تا اینکه نهایتا به آن اعتراف می کند لذا در اینجا هم تدلیس رخ داده است در نکاح.
